من (راوی آنلاین) اینجا هستم تا با روایت های ارزشمند و کاربردی در زمینه های مختلف، بهت کمک کنم تا آگاه‌تر بشی، بهتر رشد کنی و با اطمینان بیشتری تو مسیر پیشرفتت قدم برداری. من در زمینه های مختلف روایت گری میکنم تا آگاهی بیشتری کسب کنی. ❤️
نمونه قرارداد حق العمل کاری صادرات + راهنمای کامل تنظیم بندها
نمونه قرارداد حق العمل کاری صادرات با توضیح کامل بندهای حقوقی، تعهدات طرفین و نکات کلیدی در صادرات بین المللی به زبان ساده رو تو این مقاله از راوی حقوقی برات گذاشتم. پس درادامه همراه من باش.
با عنایت به رشد روزافزون تجارت بین‌المللی و اهمیت توسعه صادرات غیرنفتی در اقتصاد کشور، استفاده از خدمات تخصصی فعالان بازرگانی به‌ویژه در قالب قراردادهای حق العمل کاری (Agency Contracts) جایگاه ویژه‌ای یافته است. در این نوع قراردادها، شخصی تحت عنوان «حق‌العمل‌کار» به نیابت از طرف دیگر قرارداد که «آمر» نامیده می‌شود، کلیه مراحل اجرایی مربوط به صادرات کالا را در چارچوب قوانین و مقررات جاری کشور و با رعایت ضوابط بین‌المللی انجام می‌دهد.
نظر به ضرورت وجود توافقی شفاف، مستند و مورد قبول طرفین برای انجام فعالیت‌های صادراتی، این قرارداد به‌منظور تعیین حدود وظایف، مسئولیت‌ها، شرایط پرداخت، تعهدات متقابل و نحوه حل اختلافات احتمالی تدوین گردیده است.
این قرارداد با رعایت کامل قوانین مدنی جمهوری اسلامی ایران، قانون تجارت، آیین‌نامه‌های اجرایی سازمان توسعه تجارت، مقررات گمرکی و همچنین ضوابط بین‌المللی حمل‌ونقل و پرداخت، تنظیم شده است و هدف از انعقاد آن، ایجاد یک چارچوب منظم و قابل استناد برای همکاری موثر، شفاف و متعهدانه میان کارفرما (آمر) و پیمانکار (حق‌العمل‌کار) می‌باشد.
با امضای این قرارداد، طرفین متعهد می‌شوند که در راستای منافع مشترک، حسن نیت، صداقت، شفافیت اطلاعات، رعایت مهلت‌ها، حفظ محرمانگی و رعایت الزامات قانونی عمل نمایند و از هرگونه کوتاهی، قصور یا تخلف که موجب ضرر و زیان برای طرف مقابل گردد، پرهیز کنند.
قرارداد حق العمل کاری چیه؟
قرارداد حق العمل کاری (Agency Contract یا به زبان حقوقی: قرارداد با حق‌العمل‌کار) یه نوع قرارداد خاص تو حوزه تجارت و بازرگانیه که بر اساس اون، یه نفر به اسم آمر، از یه نفر دیگه به اسم حق‌العمل‌کار می‌خواد که به نیابت از اون، یه معامله تجاری رو انجام بده، ولی به نام خودش.
یعنی چی دقیقاً؟
یعنی حق‌العمل‌کار به ظاهر خودش داره کار رو انجام می‌ده، ولی در اصل داره از طرف آمر (مثلاً صاحب کالا) اقدام می‌کنه. مثلاً تو صادرات، حق‌العمل‌کار ممکنه کالایی رو به نام خودش صادر کنه، ولی پول و منافع اون برمی‌گرده به آمر.
ویژگی های مهم قرارداد حق العمل کاری:
-
نمایندگی پنهان داره:
حق‌العمل‌کار به نام خودش معامله می‌کنه، ولی برای حساب آمر. -
در قانون تجارت ایران به رسمیت شناخته شده:
از ماده ۳۵۷ تا ۳۷۶ قانون تجارت ایران در مورد این نوع قرارداد صحبت کرده. -
حق‌الزحمه داره:
حق‌العمل‌کار بابت کاری که انجام می‌ده، درصدی از مبلغ معامله یا مبلغی مشخص رو به‌عنوان کارمزد می‌گیره. -
مناسب برای صادرات، واردات، فروش یا خرید بین‌المللیه
وقتی آمر نمی‌خواد خودش مستقیماً وارد معامله بشه (مثلاً به دلیل نداشتن مجوز، تجربه یا وقت)، این قرارداد کمکش می‌کنه.
مثال ساده:
فرض کن یه شرکت تولیدکننده فرش، می‌خواد محصولاتشو به ترکیه صادر کنه ولی نمی‌خواد خودش درگیر کارای گمرکی و حمل‌ونقل و مشتری خارجی بشه. میاد با یه حق‌العمل‌کار قرارداد می‌بنده. حق‌العمل‌کار با نام خودش فرش‌ها رو صادر می‌کنه، مشتری خارجی هم فقط اونو می‌شناسه، ولی در نهایت، پول و سود به حساب شرکت اصلی می‌رسه.
تفاوت با نمایندگی ساده:
-
نماینده معمولاً با اسم آمر کار می‌کنه.
-
ولی حق‌العمل‌کار با اسم خودش معامله می‌کنه.
![نمونه قرارداد حق العمل کاری صادرات + راهنمای کامل تنظیم بندها]()
چه مواردی تو قرارداد باید باشه؟
چه مواردی تو قرارداد باید باشه؟توی قرارداد حق العمل کاری صادرات، چند مورد خیلی مهم هست که حتماً باید نوشته بشه:
۱. مشخصات طرفین
📘 پیشنهاد من به تو
-
نام، شماره ملی، آدرس و شماره تماس آمر
-
اطلاعات کامل حق العمل کار (ممکنه شخص حقوقی باشه)
۲. موضوع قرارداد
-
صادرات کالای مشخص (مثلاً: صادرات پسته به آلمان)
-
نوع کالا، مقدار، بسته‌بندی، کشور مقصد و شماره تعرفه گمرکی
۳. مدت قرارداد
-
شروع و پایان قرارداد
-
امکان تمدید یا عدم تمدید
۴. تعهدات حق العمل کار
-
انجام کلیه تشریفات صادرات
-
دریافت مجوزها، تنظیم اظهارنامه گمرکی، حمل‌ونقل کالا، تحویل به خریدار خارجی
-
رعایت قوانین گمرکی و تجاری ایران و کشور مقصد
۵. تعهدات آمر
-
تامین کالا و مدارک لازم
-
پرداخت هزینه‌ها و کارمزد حق العمل کار
۶. حق‌الزحمه (کارمزد)
-
مبلغ یا درصد توافقی از مبلغ فروش
-
زمان و نحوه پرداخت
۷. روش پرداخت و تسویه‌حساب
-
بانکی یا نقدی
-
ارز یا ریال
-
زمان تسویه بعد از صادرات
۸. حل اختلاف
-
مراجعه به داوری، دادگاه یا اتاق بازرگانی
-
تعیین محل رسیدگی
۹. فسخ قرارداد
-
شرایطی که هریک از طرفین می‌تونه قرارداد رو فسخ کنه
-
مثلاً در صورت تأخیر بیش‌ازحد یا تخلف از تعهدات
نمونه متن ساده قرارداد حق العمل کاری صادرات
به نام خدا
قرارداد حق العمل کاری صادرات …………….
این قرارداد در تاریخ …………………… بین:
۱. آمر
آقا / خانم: …………………………………….
شماره ملی / شناسه ملی: ………………..
نشانی: …………………………………………
تلفن تماس: …………………………………….
که در این قرارداد «آمر» نامیده می‌شود،
و
۲. حق العمل کار
آقا / خانم / شرکت: ……………………………..
شماره ملی / ثبت: ………………………………
نشانی: ……………………………………………
تلفن تماس: ………………………………………
که در این قرارداد «حق العمل کار» نامیده می‌شود،
منعقد می‌گردد.
ماده ۱ – موضوع قرارداد
انجام کلیه امور مربوط به صادرات کالای ………………………………….. (ذکر نوع، مقدار و مشخصات کالا) از طرف آمر به مقصد کشور …………………………….. توسط حق العمل کار.
ماده ۲ – مدت قرارداد
این قرارداد از تاریخ …………………….. آغاز و تا تاریخ …………………….. ادامه خواهد داشت. در صورت توافق کتبی طرفین، قابل تمدید است.
ماده ۳ – تعهدات حق العمل کار
۱. انجام کلیه مراحل قانونی و گمرکی صادرات کالا
۲. اخذ مجوزهای لازم
۳. تنظیم اسناد صادراتی و حمل‌ونقل
۴. تحویل کالا به خریدار خارجی در مقصد
ماده ۴ – تعهدات آمر
۱. تأمین کالا طبق مشخصات توافق‌شده
۲. پرداخت هزینه‌های صادرات شامل گمرک، حمل‌ونقل، بیمه و …
۳. پرداخت حق‌الزحمه حق العمل کار طبق ماده ۵
ماده ۵ – حق‌الزحمه
حق‌الزحمه حق العمل کار برابر است با ……………………… (مبلغ ثابت یا درصدی از ارزش صادراتی کالا)، که پس از انجام موفق عملیات صادرات پرداخت خواهد شد.
ماده ۶ – فسخ قرارداد
هر یک از طرفین در صورت نقض تعهدات طرف مقابل، مجاز به فسخ قرارداد با اعلام کتبی و ارائه دلیل خواهند بود.
ماده ۷ – حل اختلاف
در صورت بروز اختلاف، موضوع از طریق داوری در اتاق بازرگانی …………………….. یا مراجع صالح قضایی حل‌وفصل خواهد شد.
ماده ۸ – نسخ قرارداد
این قرارداد در دو نسخه متحد‌المتن تنظیم و به امضای طرفین رسید و هر نسخه حکم واحد دارد.
امضاء و مهر آمر: _____________________ امضاء و مهر حق العمل کار: _____________________
![نمونه قرارداد حق العمل کاری صادرات + راهنمای کامل تنظیم بندها]()
نمونه متن حرفه ای قرارداد حق العمل کاری صادرات
نمونه متن حرفه ای قرارداد حق العمل کاری صادراتبه نام خدا
قرارداد حق العمل کاری صادرات …………….
۱. مشخصات طرفین قرارداد
۱. ۱ مشخصات کارفرما :
آقا/ خانم/ شرکت ……… به مدیریت/ نمایندگی …… به شماره ملّی/ شماره ثبتی …… به نشانی …….. شماره تلفن ثابت ……. و شماره همراه ……. می باشد.
۱. ۲ مشخصات پیمانکار :
آقا/ خانم/ شرکت ……… به مدیریت/ نمایندگی …… به شماره ملّی/ شماره ثبتی …… به نشانی …….. شماره تلفن ثابت ……. و شماره همراه ……. می باشد.
۲. موضوع قرارداد و محل انجام آن
موضوع قرارداد عبارت است از صادرات محصول …… شرکت …… در ….. مرحله با حجم ….. تُن به مقصد ….. که بهای صادرات قابل افزایش یا کاهش به میزان …. درصد با توافق طرفین می باشد.
۳. محاسبات و مشخصات فنی پروژه
۳. ۱ کالای صادراتی بایست در قالب کانتینرهای محبوس و مطمئن منتقل گردد.
۳. ۲ بسته بندی های کالا می بایست در ابعاد کوچک و در هر بسته بندی تعداد….. کالای مربوطه قرار گیرد.
۳. ۳ مسیر جابه جایی کالا از شهر ….. تا بندر ….. می باشد که توسط کشنده های شرکت ….. حمل می گردد.
۳. ۴ جابه جایی کالا از طریق دریا و با کشتی شرکت ….. از بندر …… به سمت بندر ….. شهر ….. کشور …… از نوع تجارت FOB صورت می گیرد.
۴. هزینه قرارداد( به تفکیک و کلی)
۴. ۱ هزینه کل قرارداد صادرات محصول …. به ارزش ….. ریال و تقویم به ارز کشور ….. به ارزش ….. دلار(امریکا) تعیین می گردد.
۴. ۲ هزینه موضوع قرارداد جزء به جزء به شرح ذیل می باشد:
۴. ۲. ۱ بهای هر تُن کالای صادراتی به ارزش ….. دلار(امریکا) (ارزش شناور آزاد) بصورت بسته بندی می باشد.
۴. ۲. ۲ بهای حمل کالای موضوع قرارداد از محل دپوی کارخانه تا بندر محل انتقال کالا به مقصد به ارزش ….. ریال تعیین می گردد.
۴. ۲. ۳ بهای افراد متخصص در جابه جایی کالا در بندرگاه مبدأ و مقصد به ارزش ….. ریال و تقویم به ارزش ….. دلار امریکا تعیین می گردد.
۴. ۲. ۴ بخشی از بهای پرداختی( ….. درصد) توسط خریدار کالای موضوع قرارداد از طریق گشایش اعتبارات اسنادی LC پرداخت می گردد.
۴. ۲. ۵ بهای بیمه کالای مورد موضوع قرارداد که توسط شرکت بیمه ….. انجام می شود، به ارزش ….. ریال و تقویم به …..دلار امریکا می باشد.
۴. ۲. ۶ بهای بارنامه شرکت کشتیرانی از بندرگاه مبدأ تا بندرگاه مقصد به ارزش ….. دلار امریکا تعیین می گردد.
۵. شرایط پرداخت
۵. ۱ مبلغ …… ریال معادل ….. درصد از کل ارزش قرارداد در هنگام عقد قرارداد پرداخت می گردد( در ازای دریافت چک تضمین به ارزش ……. ریال به شماره ….. ).
۵. ۲ مبلغ …… ریال معادل …… درصد از کل ارزش قرارداد پس از انجام ۵۰% کار با تأیید سرپرست کارگاه.
۵. ۳ مبلغ …… ریال معادل …… درصد از کل ارزش قرارداد پس از تکمیل کامل پروژه با تأیید (نهاد منتخب نظارتی) .
۵. ۴ مبلغ …… معادل …… درصد از کل ارزش قرارداد پس از اتمام دوره گارانتی و رفع نواقص احتمالی( دوره گارانتی …. می باشد).
۶. اسناد و مدارک پیمان
این قرارداد در برگیرنده اسناد و مدارک ذیل می باشد :
الف- سند قرارداد(پیمان پیش رو)
ب- نقشه های کلی، تفصیلی و اجرایی از جمله نقشه مسیر جا به جایی کالای موضوع قرارداد می باشد.
پ- اسنادی تجاری از جمله اعتبارات اسنادی، بیمه نامه و بارنامه کالا.
۷. مدت انجام موضوع قرارداد
مدت کامل انجام پروژه ……….. روز کاری بوده و تاریخ شروع قرارداد ………… و تاریخ خاتمه قرارداد …………… می‌باشد.
۸. دیرکرد طرفین در انجام پروژه
چنانچه پیمانکار، بدون مجوز تمدید تاریخ قرارداد از سوی کارفرما، مبادرت به تأخیر اجراء کار نماید برای هر روز تأخیر پس از اتمام تاریخ قرارداد روزانه ………….. ریال به عنوان جریمه تأخیر از مطالبات پیمانکار کسر می گردد.
در مقابل هرگاه کارفرما به نحوی موجب تأخیر عملیات اجرایی پروژه شود با تأیید سرپرست کارگاه به همان نسبت به مدت اجرای قرارداد افزوده خواهد شد.
۹. نظارت
نظارت در اجرای تعهداتی که پیمانکار بر طبق مفاد این قرارداد و اسناد و مدارک پیوست آن تقبل نموده است، به عهده کارفرما/ یا نماینده وی و یا دستگاه نظارت معرفی شده از سوی کارفرما، خواهد بود. پیمانکار موظف است کارها را طبق قرارداد، اصول فنی و دستورات کارفرما/ یا نماینده ایشان/ یا دستگاه نظارت، طبق مشخصات، اسناد و مدارک پیوست این قرارداد اجرا نماید.
۱۰. تجهیز و برچیدن کارگاه محل دپوی کالا
هزینه های مربوط به تجهیز محل دپوی کالاهای موضوع قرارداد با توافق طرفین به عهده …. است. ایشان می بایست محل دپوی کالاها را به نحوی مناسب که دور از نفوذ رطوبت و اشتعال تجهیز نماید که شروع و ادامه کار تا تحویل موقت، بدون وقفه و با کیفیت لازم انجام پذیرد.
۱۱. نگهداری از درصد پیشرفت پروژه و مصالح کار
پیمانکار موظف است از درصد پیشرفت نوبت های صادرات کالا و همچنین موارد پرتی و هدر رفته شده که در صورت وضعیت منظور می شود اعم از آنچه که در محل دپو به هنگام بارگیری و یا در خارج از آن در مسیر انتقال کالاها به مقصد باشد متعلق به کارفرما بوده به نحو مقتضی نگهداری نماید و در صورت فقدان خسارت وارده را جبران نماید .
۱۲. تعهدات پیمانکار
۱۲. ۱ پیمانکار موظف است در زمان تحویل کالای موضوع قرارداد، مدارک و یک نسخه از برگ باسکول و بارنامه را تحویل کارفرما یا نماینده قانونی وی نماید.
۱۲. ۲ پیمانکار ملزم است مراحل ارسال کالا را دقیقاً مطابق با دستورکارهای که از سوی کارفرما تعیین گردیده، انجام دهد.
۱۲. ۳ شرکت موظف است کالای موضوع قرارداد را برابر با کیفیت توافق شده در قرارداد حاضر تحویل کارفرما دهد و رسید کنترل کیفیت را با امضاء کارفرما یا نماینده ایشان اخذ نماید.
۱۲. ۴ پیمانکار متعهد می گردد که کالای موضوع قرارداد از جمله کالاهای ممنوعه هم در کشور مبدأ و کشور مقصد نباشد و در غیر اینصورت هر گونه مسئولیتی بر عهده پیمانکار می باشد.
۱۲. ۵ در صورت هر گونه ناخالصی یا آسیب از جهت عدم کیفیت پایین بسته بندی، مسئولیت جبران خسارت آن متوجه مستقیم شخص پیمانکار می باشد.
۱۲. ۶ پیمانکار از جهت نقص اسناد و مدارکی که ملزم به ارائه آن ها می باشد، مسئول می باشد.
۱۲. ۷ پیمانکار متعهد می گردد در صورتی که کالای موضوع قرارداد در گمرک کشور مبدأ توقیف گردد، سریعا در مدت ….. روز کاری نسبت به رفع توقیف اقدام نماید و در غیراینصورت هر گونه خسارت و آسیب به کارفرما، مسئولیت آن بر عهده کارفرما می باشد.
۱۲. ۸ مسئولیت حمل و جابه جایی کالای موضوع قرارداد از محل دپوی کالا(مبدأ) تا محل تحویل کالا (مقصد) بر عهده پیمانکار می باشد.
۱۳. تعهدات کارفرما
۱۳. ۱ کارفرما نسبت به دستورکارها و راهنمایی ها نسبت به حمل و جابه جایی بی خطر کالای موضوع قرارداد، حق دریافت هیچگونه وجهی را ندارد.
۱۳. ۲ کارفرما موظف است کالای موضوع قرارداد را درمقابل حوادث ناشیه از حمل و نقل آن، بیمه نماید.
۱۳. ۳ کارفرما موظف است مطابق با قرارداد، در پایان انجام کامل موضوع قرارداد کلیه پرداخت های لازم را با پیمانکار تسویه نماید؛ و مطابق با ماده ۵ قرارداد حاضر، نسبت به پرداخت های مرحله ای اهتمام ورزد.
۱۳. ۴ نظارت در حسن اجرای تعهداتی که پیمانکار بر طبق مفاد این قرارداد و اسناد و مدارک مربوطه پذیرفته، بر عهده کارفرما یا دستگاه نظارت معرفی شده از سوی کارفرما، خواهد بود.
۱۴. ضمانت حسن اجرای تعهدات از سوی پیمانکار
پیمانکار متعهد می گردد موقع امضاء و مبادله قرارداد اقدام به ارائه ضمانت نامه حسن اجرای تعهدات که به صورت، تضمین نامه بانکی/ یا سفته به امضای مجاز شرکت که معادل ۵% مبلغ کل موضوع قرارداد می باشد را تسلیم کارفرما نماید و در صورتی که پیمانکار از اجرای هر یک از تعهدات خود تخلف نماید کارفرما مخیر است در چارچوب قرارداد، اسناد تضمینی را تا میزان خسارت وارده به نفع خود ضبط و وصول نماید .
۱۵. دستگاه نظارت
نظارت بر اجرای تعهداتی که پیمانکار طبق مفاد قرارداد تقبل نموده است به عهده ………. که دستگاه نظارت نامیده می شود خواهد بود.
۱۶. مالیات پروژه
هر گونه مالیات و کسورات قانونی متعلق به این قرارداد بر عهده …….. است، که بر اساس قوانین و مقررات تعیین و همراه سایر کسورات قانونی از صورت وضعیت های ارائه شده کسر خواهد شد.
۱۷. موارد فسخ قرارداد
۱۷. ۱ انتقال قرارداد یا واگذاری عملیات به اشخاص حقیقی یا حقوقی دیگر از طرف پیمانکار.
۱۷. ۲ عدم اجراء تمام یا قسمتی از موارد قرارداد در موعد پیش بینی شده.
۱۷. ۳ تأخیر در شروع بکار پروژه بیش از …………… روز از تاریخ ابلاغ قرارداد.
۱۷. ۴ تأخیر در اجرای کار به طوری که دلالت بر عدم صلاحیت مالی و فنی و با سوء نیت پیمانکار باشد.
۱۷. ۵ غیبت بدون اجازه پیمانکار و یا تعطیل کردن کار بدون کسب اجازه کتبی از کارفرما.
۱۸. اختلافات ناشی از قرارداد
اختلافات ناشی از این قرارداد ابتدا از طریق سازش بین طرفین و در صورت عدم سازش، با مراجعه به مرجع داوری حل و فصل خواهد شد. طرفین قرارداد بدواً ………… را به عنوان داوری مرضی الطرفین برگزیدند.
۱۹. موارد متفرقه
۱۹. ۱ موارد اضطراری از قبیل جنگ، زلزله، عدم وجود مواد اولیه و امثالهم برای طرفین قرارداد محفوظ است .
۱۹. ۲ در صورت بروز هرگونه اختلاف بین طرفین این قرارداد موضوع از طریق حکمیت حل و فصل می گردد و آخرین حکم مرضی الطرفین در این قرارداد مراجع ذیصلاح قانونی می باشد .
۱۹. ۳ موارد پیش بینی نشده در این قرارداد با توافق طرفین براساس اصل آزادی اراده خواهد بود .
۲۰. نُسخ قرارداد
قرارداد حاضر در …….. ماده و ……. نسخه تهیه و به امضاء طرفین رسیده است و هر نسخه حکم واحد و یکسان دارد.
امضاء و اثرانگشت کارفرما/ یا نماینده قانونی ایشان امضاء و اثرانگشت پیمانکار/ یا نماینده قانونی ایشان
نکات مهم قبل از امضا
قبل از امضای قرارداد حق العمل کاری صادرات حتماً به این موارد دقت کن:
- بررسی دقیق سوابق و اعتبار حق‌العمل‌کار
- تطبیق نوع کالا با مجوزهای صادراتی
- مشخص بودن کشور مقصد و مقررات صادرات به آن
- تعیین دقیق مبلغ و نحوه پرداخت حق‌الزحمه
- مشخص بودن ارز مورد استفاده در تسویه
- تعیین نحوه حمل (زمینی، هوایی، دریایی)
- تعیین دقیق بیمه و شرکت بیمه‌گر
- ذکر صریح تعهدات هر دو طرف
- وجود بند فسخ با شرایط شفاف
- تعیین روش حل اختلاف (دادگاه یا داوری)
- ثبت قرارداد در دفاتر قانونی یا سامانه جامع تجارت
- تعیین دقیق مدت قرارداد و امکان تمدید
- هماهنگی با بانک برای گشایش اعتبار اسنادی
- بررسی اعتبار مشتری خارجی توسط حق‌العمل‌کار
- مشخص بودن مرزهای زمانی تحویل کالا
- تعیین مسئولیت تاخیر یا عدم تحویل کالا
- ذکر مسئولیت‌های گمرکی در مبدأ و مقصد
- بررسی مفاد بارنامه، فاکتور، لیست عدل‌بندی و گواهی مبدأ
- تعیین ضمانت حسن انجام تعهدات
- تعریف دقیق اصطلاحات حقوقی مثل FOB، CFR، CIF
- ذکر نحوه اطلاع‌رسانی رسمی بین طرفین
- تعیین دقیق آدرس‌های قانونی و نماینده رسمی هر طرف
- پیش‌بینی خسارت‌های احتمالی و نحوه جبران
- ذکر الزامات مربوط به محرمانگی اطلاعات
- بررسی تطابق قرارداد با قانون تجارت ایران و کشور مقصد
آیا میشه قرارداد حق العمل کاری رو فسخ کرد؟
بله، قرارداد حق العمل کاری هم مثل هر قرارداد دیگه‌ای تحت شرایط مشخصی قابل فسخه. ولی اینکه چه زمانی و چطور می‌تونی این قرارداد رو فسخ کنی، بستگی به متن قرارداد و قوانین حاکم داره. من برات کامل توضیح می‌دم که بدونی تو چه شرایطی و با چه روالی می‌تونی قرارداد رو بهم بزنی.
مبنای قانونی فسخ
فسخ قرارداد در حقوق ایران یا بر اساس قوانین مدنی و تجاری انجام میشه یا بر اساس توافق طرفین. در مورد حق العمل کاری، ماده‌های ۳۵۷ تا ۳۷۶ قانون تجارت درباره وظایف و حدود اختیارات حق‌العمل‌کار توضیح دادن. اما موضوع فسخ معمولاً طبق ماده ۱۰ قانون مدنی (اصل آزادی قراردادها) و شرایط ضمن قرارداد بررسی میشه.
مواردی که میشه قرارداد حق العمل کاری رو فسخ کرد:
-
تخلف از مفاد قرارداد
اگه هرکدوم از طرفین (آمر یا حق‌العمل‌کار) تعهداتی که توی قرارداد نوشته شده رو انجام نده، طرف مقابل حق فسخ داره. مثلاً اگر آمر پول نده، یا حق‌العمل‌کار کالارو اشتباهی ارسال کنه. -
فریب یا تدلیس در تنظیم قرارداد
اگه ثابت بشه یکی از طرفین با فریب، اطلاعات غلط یا پنهان‌کاری قرارداد رو امضا کرده، طرف مقابل می‌تونه قرارداد رو فسخ کنه. -
امکان‌ناپذیری اجرای قرارداد (فورس‌ماژور)
مثلاً اگر صادرات کالا به خاطر تحریم یا جنگ ممنوع بشه، قرارداد به‌صورت قهری قابل فسخه. -
ورشکستگی یکی از طرفین
اگر حق‌العمل‌کار یا آمر ورشکسته بشن و نتونن تعهداتشون رو انجام بدن، امکان فسخ توسط طرف مقابل وجود داره. -
تأخیر غیرموجه در انجام وظایف
مثلاً اگر کالا باید ظرف ۳۰ روز صادر می‌شد ولی حق‌العمل‌کار ۲ ماه دیر کرد و علت منطقی هم نداشت، آمر می‌تونه قرارداد رو فسخ کنه. -
انتقال قرارداد بدون اجازه
اگر یکی از طرفین قرارداد رو به شخص دیگه‌ای واگذار کنه بدون اینکه رضایت طرف مقابل رو بگیره، این مورد هم باعث فسخ میشه. -
شرط فسخ در قرارداد
خیلی وقت‌ها توی متن قرارداد شرط می‌کنن که «در صورت وقوع فلان اتفاق، طرفین حق فسخ دارن». مثلاً اگر مبلغی در موعد مقرر پرداخت نشد، یا کالا تأیید کیفی نگرفت.
مراحل فسخ قرارداد
-
ارسال اخطار رسمی کتبی
اول باید از طریق نامه رسمی، فکس، ایمیل ثبت‌شده یا سامانه رسمی، اخطار فسخ داده بشه. -
اعطای مهلت جبران (در صورت لزوم)
گاهی لازمه به طرف مقابل مثلاً ۷ روز یا ۱۵ روز وقت بدی تا نقض قرارداد رو جبران کنه. -
اعلام رسمی فسخ
اگه طرف مقابل اقدامی نکنه، می‌تونی اعلام رسمی فسخ قرارداد رو با ذکر دلایل بهش اطلاع بدی. -
درخواست خسارت (در صورت وجود ضرر)
اگه از فسخ قرارداد بهت ضرر مادی وارد شده، می‌تونی درخواست خسارت بدی؛ این کار معمولاً از طریق داوری یا دادگاه انجام میشه.
![نمونه قرارداد حق العمل کاری صادرات + راهنمای کامل تنظیم بندها]()
چرا استفاده از قرارداد حق العمل کاری تو صادرات مهمه؟
چرا استفاده از قرارداد حق العمل کاری تو صادرات مهمه؟استفاده از قرارداد حق العمل کاری تو صادرات نه‌تنها مهمه، بلکه برای خیلی از شرکت‌ها و تولیدکننده‌هایی که می‌خوان بدون دردسر وارد بازارهای بین‌المللی بشن، یه جور نجات‌بخش حساب میشه. حالا چرا این قرارداد تا این حد اهمیت داره؟ من یکی یکی دلایلشو برات میگم:
۱. چون نیاز به حضور مستقیم آمر در صادرات نیست
وقتی قرارداد حق العمل کاری بسته میشه، آمر (صاحب کالا) لازم نیست خودش مستقیم درگیر فرآیند صادرات بشه. حق‌العمل‌کار همه کارا رو انجام می‌ده، ولی به نفع آمر. این یعنی صرفه‌جویی تو زمان، انرژی و هزینه.
۲. چون فرآیندهای گمرکی و قانونی پیچیده‌ان
صادرات یه کالای ساده هم کلی تشریفات گمرکی، مجوز، بارنامه، بیمه، هماهنگی با حمل‌ونقل بین‌المللی و… داره. یه حق‌العمل‌کار حرفه‌ای این کارا رو بلده و سریع‌تر و دقیق‌تر انجام می‌ده.
۳. چون معاملات بین‌المللی ریسک دارن
یه قرارداد حق العمل کاری خوب باعث میشه مسئولیت‌ها مشخص باشه و اگه اختلافی پیش اومد، معلوم باشه کی باید پاسخ‌گو باشه. از کلاهبرداری‌ها یا ضررهای احتمالی جلوگیری می‌کنه.
۴. چون شرکت‌های تازه‌کار تجربه صادرات ندارن
بسیاری از شرکت‌ها یا کارخونه‌ها تخصصی تو تولید دارن ولی از پیچ‌و‌خم صادرات چیزی نمی‌دونن. با بستن قرارداد با یه حق‌العمل‌کار، می‌تونن وارد بازار جهانی بشن بدون اینکه خودشون سردرگم شن.
۵. چون حق‌العمل‌کار می‌تونه مشتری خارجی رو بشناسه
خیلی وقتا حق‌العمل‌کارها خودشون تو بازار مقصد حضور دارن، مشتری دارن یا حداقل با روندهای اون کشور آشنان. این یعنی می‌تونن مذاکره بهتری انجام بدن یا حتی قیمت فروش رو بالا ببرن.
۶. چون تقسیم مسئولیت مشخص میشه
با قرارداد، دقیق مشخص میشه که چه کسی مسئول تحویل، چه کسی مسئول بیمه، گمرک، مالیات و پیگیری بار در کشور مقصد هست. این وضوح باعث میشه دعوایی هم پیش نیاد.
۷. چون نیاز به نماینده رسمی نیست
اگه بخوای خودت تو یه کشور خارجی کار کنی، باید نماینده داشته باشی یا شرکت ثبت کنی. ولی با این قرارداد، حق‌العمل‌کار به اسم خودش وارد معامله میشه و این مشکل رو دور می‌زنه.
۸. چون امکان استفاده از اعتبارات اسنادی (LC) هست
خیلی از معاملات صادراتی از طریق LC انجام میشه. حق‌العمل‌کارهایی که حرفه‌ای هستن، می‌تونن خودشون LC رو باز کنن و اسناد لازم رو سریع تنظیم کنن.
تفاوتش با قرارداد نمایندگی چیه؟
فرق اصلی توی اینه که نماینده به نام خودش معامله نمی‌کنه، ولی حق العمل کار به نام خودش (ولی به حساب آمر) معامله می‌کنه. یعنی اگه مشکلی پیش بیاد، اول اسم حق العمل کاره که وسطه. درواقع:
-
حق‌العمل‌کار به نام خودش معامله می‌کنه، نماینده به نام آمر
-
در حق‌العمل‌کاری، هویت آمر پنهانه، در نمایندگی، هویت آمر مشخصه
-
حق‌العمل‌کار در برابر شخص ثالث مسئوله، نماینده نیست
-
نماینده مجاز به امضای قرارداد از طرف آمره، ولی حق‌العمل‌کار مستقل امضا می‌کنه
-
قرارداد نمایندگی بیشتر بلندمدته، ولی حق‌العمل‌کاری می‌تونه موردی یا کوتاه‌مدت باشه
-
حق‌العمل‌کار معمولاً بابت هر معامله حق‌الزحمه جداگانه می‌گیره، ولی نماینده ممکنه حقوق ثابت داشته باشه
-
در قرارداد نمایندگی، آمر مستقیماً درگیر روابط تجاریه، ولی در حق‌العمل‌کاری، آمر پشت صحنه‌ست
-
حق‌العمل‌کاری معمولاً برای صادرات و واردات استفاده میشه، ولی نمایندگی تو فروش داخلی یا خدمات هم رایجه
-
نماینده ممکنه اختیارات مستمر مثل دریافت پول یا خدمات پس از فروش داشته باشه، ولی حق‌العمل‌کار فقط معامله خاصی رو انجام می‌ده
-
نمایندگی معمولاً وابسته به شخصیت حقوقی یا برند آمره، ولی حق‌العمل‌کار شخص مستقل حساب میشه
جمع بندی
قرارداد حق‌العمل‌کاری صادرات، یکی از ابزارهای کاربردی و کاملاً قانونی برای تسهیل در فرآیند صادرات کالا به شمار میاد. توی این مدل قرارداد، آمر بدون اینکه مستقیم وارد معامله یا تشریفات گمرکی و اداری بشه، از توان و تخصص یک حق‌العمل‌کار حرفه‌ای برای انجام کلیه مراحل صادرات استفاده می‌کنه. این نوع همکاری به‌خصوص برای کسب‌وکارهایی که تازه وارد بازار صادرات شدن یا مجوزها و دانش فنی کافی ندارن، یه راه‌حل سریع، امن و مطمئنه.
از طرفی، چون حق‌العمل‌کار به نام خودش معامله می‌کنه اما به حساب آمر، تقسیم مسئولیت‌ها و شفاف‌سازی در قرارداد اهمیت خیلی زیادی داره. تمام تعهدات، نحوه تسویه‌حساب، مسئولیت بسته‌بندی، بیمه، حمل‌ونقل، مجوزهای گمرکی، پیگیری خریدار خارجی، و حتی شرایط فسخ، باید دقیق و روشن تو متن قرارداد نوشته بشه.
مقایسه قرارداد حق‌العمل‌کاری با نمایندگی هم نشون می‌ده که این دو قرارداد تفاوت‌های بنیادینی دارن و نباید به‌جای هم استفاده بشن. حق‌العمل‌کار شخصیت مستقلی داره، در برابر اشخاص ثالث مسئوله و به نام خودش معامله می‌کنه؛ در حالی که نماینده از طرف آمر و به نام او عمل می‌کنه.
اگه دنبال یه مدل قرارداد شفاف، استاندارد، مطمئن و قابل دفاع در مراجع حقوقی هستی، حتماً قبل از شروع همکاری، نمونه قرارداد حق‌العمل‌کاری صادرات رو با دقت بررسی کن و از یه مشاور حقوقی مشورت بگیر. چون یک بند مبهم یا نادیده‌گرفتن یه نکته ساده، می‌تونه ضررهای جدی مالی یا حتی بین‌المللی برات داشته باشه.
راوی حقوقی، یکی از بخش‌های تخصصی سایت «راوی آنلاین»، این راهنما رو برات تهیه کرده تا راحت‌تر، دقیق‌تر و قانونی‌تر تو مسیر صادرات قدم برداری. اگه نظری درباره این مقاله یا تجربه‌ای در زمینه قراردادهای صادراتی داری، حتماً برام بنویس. راوی حقوقی رو دنبال کن تا همیشه یه مشاور حقوقی کنارت باشه.